Tersine Dünya: Toplumsal Rolleri Tersine Çeviren Roman
Orhan Kemal'in 1968'de tefrika edilen ancak öldükten sonra yayınlanan kitabı, Tersine Dünya, mizahi tür içinde konumlanır. Ancak çağdaşları arasında feminist bir gözlemle kendine yer bulan yazarımızın bu eseri, mizahi eserleri arasında yer alsa da toplumda kadının yerine ve hislerine farklı bir bakış açısı sunar. Kitap alışılmamış konusuyla ve tarzıyla okuyucuyu oldukça etkiler.
 |
| Tersine Dünya |
Bu romanda roller tamamen tersine döner ve kadınlar erkek, erkekler kadın olur. Artık iki cinsiyetin de farklı sorunları vardır. Kadınlar kocalarını dövüyor, meyhanelerde gezip eve sarhoş geliyorlardır. Kocalar ise evde yemek yapıyor, çocuklara bakıyor ve evde karılarını bekliyorlardır. Kitap okuyucuya inanılmaz bir empati imkanı sunar.
Kitabımızın ana karakteri Bitirim Leyla kocasını döven, içkici, kavgacı bir kadındır. Eve içkili gelir, mahallede olay çıkarır ve başka erkeklere asılır. Artık namus erkeklerin koruması gereken bir kavram haline gelmiştir. Erkekler gece sokakta tek başlarına gezemiyorlardır çünkü kadınlar onlara asılıyordur. Kadınların yıllardır yaşadığı problemleri artık erkeklerin yaşadığını görürüz. Kitapta geçen "Erkeğin he demeyeni yoktur. İstemesini bileceksin." cümlesi aslında kadınların neler yaşadığına, toplumdaki yerlerine dikkat çekip, yaşadıkları haksızlıkları ve eşitsizlikleri gözler önüne serer.
Orhan Kemal toplumcu gerçekçi bir yazarımız olarak toplumda kadına ve erkeğe biçilmiş rolleri bütün gerçekliğiyle önümüze koyuyor. Kadının yaşadığı zorlukları erkekte gördüğümüz gibi bu kitapta erkeğin problemlerini de görüyoruz.
Başkahramanımız Bitirim Leyla hapse girdiğinde düşünmesi gereken arkasında bıraktığı kocası ve çocuklarıdır. O olmadan zorlanacaklar ve korumasız kalacaklardır. Bu noktada da hapse girerken bile kendini değil arkasında bıraktığı ailesini düşünmek zorunda olan bir birey görüyoruz. Tabi Bitirim Leyla'nın yaptıklarını görünce ailesini düşünüp bunları yapmasaydı hapse girmezdi de diyorsunuz. Ancak erkeğin üstüne yüklenmiş ailesinin sorumluluklarına da dikkati çekiyor yazar diyebiliriz.
Bitirim Leyla hapse girdiğinde ise onu ziyarete gelen kocasına asılan gardiyanları, komşusunun karısının da, karısı yok diye ona asılmasını, çalıştığı yerde sürekli böyle bir durumla karşı karşıya kalması da okuyucuyu hem üzüyor hem de düşündürüyor.
Bu kitapta Adem ile Havva'nın bile rollerinin farklı olduğunu görüyoruz. Adem Havva'nın bel kemiğinden yaratılıyor ve onun cennetten kovulmasına sebep oluyor.
"Havva anamızı cennetten kovduran Adem babamızın bel kemiğinden gelmiyorlar mı?"
Kitap bize toplumsal kimlikleri, sorumlulukları sorgulatıp bir farkındalığa ulaştırıyor. Yaşamın içinde fark etmediğimiz detaylar, davranışlar ve düşüncelerle karşılaşıyoruz. Orhan Kemal toplumdaki eşitsizliklere elli yıl önce değinmişken artık günümüzde bunların yaşanmamasını temenni ediyoruz.
Roman, 1993 yılında aynı adla filme uyarlanmış. Başrollerinde Demet Akbağ (Bitirim Leyla), Rasim Öztekin (Süleyman), Lale Mansur (Sarı Leman), Jale Arıkan (Hasibe) ve Emre Altuğ, Cem Davran, Olgun Şimşek gibi çeşitli isimleri kadrosunda bulundurmuştur.
Yazımızı aynı zamanda kitabın da sonu olan bir şiir ile bitirelim.
Herkes çalışsın dersineRüzgar esse tersineAslolan insan kişiFark etmez erkek dişi
Kitabı okumadım ama tiyatrosunu seyretmiştim, kadın erkek eşitsizliğine dikkat çekmesi açısından önemli olabilir fakat, erkeklerde bile itici gelen hal ve davranışların, kadınlara uyarlanmasını hiç sevmemiştim. Belki kitap olarak daha iyi olabilir. Elinize sağlık:)
YanıtlaSilEvet okurken adapte olmakta bende biraz zorlandım ama içeriğe odaklanmaya çalışıp devam ettim. Şimdiden iyi okumalar. Teşekkür ederimm
Silbu yazarı okudum ama az kitabını, bunu da bilmiyom ama bakarım saol :)
YanıtlaSilŞimdiden iyi okumalar. :)
SilKitabı çok güzeldi. Filminin kısa bir sahnesini görmüştüm. Ünlü oyuncuların yıllar önceki performanslarını ve kitabı nasıl uyarladıklarını görmek için izlemek istiyorum.
YanıtlaSilEllerine sağlık Selin muhteşem olmuş💐, aslında yazar çok basit bir denklem kurarak ne güzel anlatmış anlatmak istediğini. Anlaması zor değil her şey gözler önünde.
YanıtlaSilÇok teşekkür ederim aynen öyle vermek istediği çok net umarım okuyan herkeste mesajı almak ister. :)
SilKitap tam benim seveceğim türden, not aldım:))) Filmi de, kitabı okuduktan sonra izleyeceğim:)
YanıtlaSilÇok doğru bir sıralama olur. Şimdiden iyi okumalar.
SilKitabı yarıda bıraktım. Devam edemedim. Filmi olduğunu bilmiyordum bak. İzlemek lazım.
YanıtlaSilKonusu baya bir orijinalmiş,baya merak ettim şimdi, tanıtım için teşekkür ederim
YanıtlaSilRica ederim. İyi okumalar.
SilHayırlı sabahlar, Orhan Kemalın baska 2 kitabını okudum ve ozellikle duygusal olarak hassas bir dönemimde okudugum icin cok etkilenmistim. Bazi gercekler, toplumsal sorunlar öyle çirkindir ki bu yaşandığında gözlerimizi kaparız ve yazar da bunları bizim gibi kafasini kuma gömenlere gösterebilmek icin açık açık yazmak zorunda kalır. Ayıp aslında toplumdadır tek tek bizdedir. Sabır, kanaatkarlık, saygı, mücadele, toplumsal dayanışma vs. gibi yetilerimizi geliştirmediğimiz sürece günümüzde de yeni toolumsal gerçekçi yazarlar çıkması gerekecek ve bizim gözümüzü inatla kapatıp toplumdaki görmek istemediğimiz çok kötü şeyleri bizim gözümüze sokacaktır. Dili bu kadar gerçekçi ve açik olan yazarin kadınlatın sirunlarını mizahi bir dil ile yazmayi tercih etmesi aslinda yine bizim topluma uygun bir seçim olmuş. Keza mesele kadın olunca duz bir dille yazınca biz onu anlamıyoruz. Aslinda etki tepki meselesi. Cok ezilen kadinlar bu arkaik deneyimlerini epigenetik olarak sonraki kuşaklara aktarır ve ilk güce ulaştıkları fırsatta onlar da erkekleri ezerler. Aslında ben bu anlattığınız kurguda biraz da futuristik, gelecekte gerçekleşme ihtimali olan ve gelecekte de gunumuzde oldugu gibi yine ayni hatalari yapan insani gordum. Tek farkla: cinsiyetler yani güç sahibi taraf değişmiş zulum hala devam ediyor. Sona eklediğiniz şiir çok anlamli "Aslolan insan kişi, Farketmez erkek dişi!"
YanıtlaSilEtkileyici yorumunuz için teşekkür ederim. Size kesinlikle katılıyorum.
SilFilmi görmüştüm ama konunun Orhan Kemal' in kitabından alındığını bilmiyordum.
YanıtlaSilBende filmini yeni öğrendim. Kitabı tavsiye ederim.
SilOrhan Kemal oldukça duyarlı bir yazar, güzel yorumunuz için teşekkürler:)
YanıtlaSilOkuduğunuz için ben teşekkür ederim.
SilFilmini seyrettim. Normal hayatla ters düşmeyen tek yeri, erkekleri parasıyla tavlayan zengin kadınların olduğu sahneydi.
YanıtlaSil