İlk Bilim Kurgu Filmi: Ay'a Seyahat
Bilim kurgu filmleri uzun süredir ortalıkta dolaşıyor. Ancak ilk bilim kurgu filmi pek çok kişinin beklediğinden daha eski ve geçmişi sessiz filmlere kadar uzanıyor.
İlk bilim kurgu filmi; 1902 yapımı Fransız sessiz filmi "Le Voyage Dans La Lune", İngilizce "A Trip to the Moon", dilimizde ise "Ay'a Seyahat"tir. Georges Melies tarafından yazılıp yönetilen film, bir Ay keşif gezisinin ilk tasviridir ve olay örgüsü bir grup astronotun bir grup bilim adamı tarafından yapılan dev bir topun içinde Ay'a fırlatılmasını konu alır.
Ay'a varan grup, orada yaşayan Selenit adı verilmiş halk tarafından esir edilir ama tutsaklıkları uzun sürmez. Selenitlerden kurtulmayı başardıkları gibi Ay'ın bir köşesinden geldikleri top ile Dünya'ya dönmeyi başarırlar. Dönüş yolculuğu Ay'ın bir köşesinden Dünya'ya düşüş şeklinde gerçekleşir. Hatta bir Selenit de onlara eşlik eder. Geri geldiklerinde geçit töreni ve kutlama eşliğinde karşılanırlar. Sessiz ve oldukça kısa bir film olmasına rağmen o zamanlar için uzun kabul ediliyordu. Filmin ünlü bilim kurgu yazarları Jules Verne ve H. G. Wells'ten ilham aldığı biliniyor.
Ay'a Seyahat, bilim kurgu türünü tanımlayan birçok fikri ve imgeyi barındırmasıyla ilk bilim kurgu filmi olarak kabul ediliyor. Yine de başlangıçta bilim kurgu olarak kabul edilmemişti çünkü bilim kurgu o zamanlar filmde yerleşik bir tür değildi.
Ay'a Seyahat çoğu kişi tarafından ilk bilim kurgu filmi kabul edilmesine rağmen onun bilim kurgu olmadığını söyleyenler de var. Bunun başlıca nedeni filmin herhangi bir gerçekçi bilim biçimine dayanmaması ve daha çok bir uzay fantezisi olarak görülmesi.
Ayrıca Ay'a Seyahat'i ilk bilim kurgu filmi olarak kabul etmeyenler, filmin hicivli mesajını ve Melies'in bir tür icat etme niyetinde olmamasını da öne sürmekteler. Çünkü Melies liderliğindeki fantastik uzay yolculuğu, Batı medeniyetinin Victoria dönemi değerlerinin bir hicvi olması planlanıyordu. Victoria dönemi, Kraliçe Victoria'nın 1837 - 1901 arası ölümüne kadar saltanatıydı ve Britanya sanayi devriminin yükselişi olarak kabul edilirdi ama Melies en ünlü filminde endüstriyel devrimcileri, dönemi ve bilim insanlarını hicvetmeyi amaçlamıştı.
Selenitleri yamyam bir kabile gibi göstermekten Ay'ın gözüne roket saplamaya kadar her şey aslında Victoria dönemiyle alay etme amacıyla yapılmıştı. Her ne kadar uzayla ilgili bir hikaye anlatılsa da amaç asla bilimsel bir hikaye olmamıştı.
Ancak Ay'a Seyahat mevcut bilim kurgu türünün uzaylılar ve şık roketler gibi klasik unsurlarını kusursuzca içeriyor, bilimiyle gerçekçi olamasa bile yapılan ilk bilim kurgu filmi olarak kabul ediliyor.
Tabii bazı insanlar içerdiği bilimin inandırıcılıktan uzak olduğu için Yıldız Savaşları gibi filmleri de bilim kurgu olarak sınıflandırmıyor.
Ay' Seyahat sinema tarihine harika bir bakış ve bugün hala güçlü durumda olan birçok bilim kurgu mecazını yıllar öncesinden içeriyor. Bilim kurgu türündeki yeri hakkında soru işaretleri bırakabilse de bilim kurgu filmleri üzerindeki etkisi göz önüne alındığında tartışmasız ilk bilim kurgu filmi sayılıyor. Ayrıca yeniden izlenme değeri açısından yeni birçok bilim kurgu filmini geride bırakıyor.
Bir tür olarak bilim kurgu, geçtiğimiz yüzyılda Star Trek gibi ikonik yapımların uzay ve yabancı dünyaların nasıl tasvir edildiğinin temelleri haline gelmesiyle birlikte büyük ölçüde değişti ve gelişti. Bilim kurguda sıkça uzaylı istilalarına ve bilimsel, teknolojik gelişmelere rastlanılır. Bilim kurgu ve uzay fantezisi arasında bir miktar ayrım olsa da bilim kurgunun popülaritesi geliştikçe, film ister gerçekçi bilim isterse fantastik uzaylı dünyaları içeriyor olsun türlerin tümü bilim kurgu adı altında sınıflandırılır ve ilk örneği olarak Ay'a Seyahat kabul edilir.
Bu filmi ve ilk bilimkurgu olduğunu biliyordum ancak izlemedim. Tartışmalı bir durumu barındırdığınıysa bilmiyordum. Hele hele Yıldız Savaşları'nın bile bilimkurgu olup olmamasının tartışılması beni şaşırttı. :) Bilgilenmiş oldum bu sayede.
YanıtlaSilFilmi hiç duymamıştım, okuyunca fantastiğe daha yakın buldum ben de. :) Çok kısa olmasına rağmen uzun olduğunun düşünülmesi de ilginç geldi.
YanıtlaSililk uzun metrajlı filmlerden 25 yıl falan öncesine ait ve seslerin ve görüntülerin birlikte kaydedildiği zamanlar henüz gelmemiş sinemaya sanıyorum o yüzden o yıllar için uzun bir film kabul ediliyordu
SilFilm hakkında çok iyi bilgiler öğrendim sayenizde teşekkür ederim
YanıtlaSilÇok ilginç bir bilgi, ilk defa duydum ve suan izliyorum :)
YanıtlaSilBu filmin yorumunu ben de yazmıştım ama seninki daha kapsamlı olmuş. Kalemine sağlık :)
YanıtlaSilBu filmden başka bir filmde bahsediliyordu ama hangisiydi hatırlayamıyorum. Hugo olabilir mi?
YanıtlaSileveet güzeeel :)
YanıtlaSilAy’ın gözüne roket saplama demek bu filmdenmiş.
YanıtlaSilFilmi izlemedim ama biliyorum:) Bu konudan Hugo filminde de bahsediliyor, hatta filmleri paylaştığım instagram hesabımda ben de paylaşmıştım, bu görüntüleri:) Filmi izleyeyim bir ara:)
YanıtlaSil